Doedemocratie, Lokale Democratie, Help-U-zelf: nieuwe verhouding tussen burgers en politici in Nieuw-West?!


Gepubliceerd op 9 juli 2013


terug

De Joop Beijerzaal van het bekende Eigenwijks-gebouw in de Jan Tooropstraat. Arnold Paalvast introduceert er namens Eigenwijks en Samen Sterk in Nieuw-West Eisse Kalk. Eisse heeft een kleine twintig actieve vrijwilligers bij elkaar gekregen om zich eens goed te beraden over de nieuwe verhoudingen die zich aftekenen tussen overheden en burgers. Een voorbeeld: in het kader van het project SamenDOEN zorgt de hulpverlener niet meer voor het oplossen van problemen, maar: "Wat kunt u (en de buurt) zelf doen om de problemen aan te pakken?" (1). Dat is een kant van de zaak: Het 'Nieuwe Welzijn'. Terwijl sommige politici dat heftig ontkennen, tonen anderen met argumenten aan dat bezuinigingen een belangrijke rol spelen bij de invoering van Het Nieuwe Welzijn (2). Een belangrijk ander aspect is de vervanging van de stadsdeelbesturen door bestuurscommissies, begin 2014.

Eisse treedt vanavond op namens de Burgerinitiatiefgroep Lokale Democratie, Pakhuis de Zwijger en Netwerk Democratie 5 (3).

Eisse Kalk verzorgde de inleiding waarin een centrale rol was weggelegd voor het idee dat de overheden moeten 'loslaten in vertrouwen'. Hij greep daarbij vaak terug op een advies van de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) (4). Verderop in de discussie introduceerde deelraadslid Mulder (fractie-voorzitter D66 Nieuw-West) hiervoor de term 'doe-democratie' (5).

Vooral ging Eisse verder in op wat moet gebeuren en wat op sommige plaatsen al gebeurd is. Hij heeft bijvoorbeeld zelf in Hoogeveen het Budgetbestedingsrecht al geïnstalleerd (6). Joop Hofman heeft een heel onderzoek gedaan naar bewonersbudgetten en daarover gepubliceerd. Eisse suggereerde dat in Amsterdam 50% van het vrijkomende geld (door de vervanging van de stadsdeelbesturen door bestuurscommissies) door de bewoners gebudgetteerd zal mogen worden. Een goed voorbeeld van hoe zo'n 'buurtbudget' praktisch en effectief kan bestaan, is volgens Eisse te vinden in Porto Allegre in Brazilië(7).

Eisse denkt aan een dergelijk buurtbudgetrecht voor de 45 buurten die in Amsterdam onderscheiden kunnen worden. Centraal staan daarin:

In de huidige regiegroepen zit het budgetrecht al een klein beetje, voor de zogenaamde bewonersinitiatieven. Tot kort na de eeuwwisseling bestond er in Geuzenveld-Slotermeer een zeer vroege voorloper van bewonersbudgetten. In de eerste jaren van Nieuw-West bestond er een regiegroep waarvan alleen de verantwoordelijke portefeuillehoudster wist wie daarin zaten (een soort 'commissie stiekem', aldus Arnold).

Op dit moment is de samenstelling wel bekend en wordt er in Nieuw-West bij tijd en wijle over gepubliceerd. Als het over loslaten gaat, merkte een van de deelnemers op dat er in of via de regiegroepen nog weleens simpelweg bestuursverantwoordelijkheden 'over de schutting' naar de bewoners worden gegooid.

Govert en Arnold wezen op de verbittering die bij veel actieve burgers van Nieuw-West is opgeroepen door de stijl van de besturen van corporaties en stadsdeel, met name tijdens de periode in de aanloop naar stedelijke 'vernieuwing' van Slotermeer (8). Over die stedelijke 'vernieuwing' schetste Arnold:

In essentie ging het zo: Joop Hofman Allianties had via een groot – en goed – onderzoek vastgesteld dat voor de bewoners de verrotzooiing verreweg de belangrijkste zorg was. Circa een jaar na dat onderzoek kwam de combi van stadsdeelbestuur en woningbouwcorporaties met het antwoord: "Wij hebben heel goed naar u geluisterd en wij hebben de oplossing. U zult er enorm op vooruit gaan. Wij willen namelijk uw woning slopen".

Voor de nabije toekomst ziet Eisse behalve kansen ook ernstige bedreigingen voor de mogelijkheid van bewoners-/burgerparticipatie. Hij signaleert een sterke tendens tot recentralisatie, vooral bij de zorg, de WMO, de Participatiewet, de OuderenAdviesRaad enzovoorts. Veel macht zou weer naar centraal-stedelijke diensten gaan.

Ruud Polman, sinds kort bewoner van Nieuw-West, profileerde zich nadrukkelijk als dé grote specialist op het gebied van burgerparticipatie en wees juist op het bestaan van allerlei kansen, die hij kennelijk niet ontwaarde in het betoog van Eisse Kalk (bijvoorbeeld in de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), de nieuwe welzijnswet). Polman uitte in dat kader ook een forse kritiek op de de Vrijwilligers Centrale Amsterdam (VCA).

Eisse introduceerde ten slotte het concept voor een Amsterdams Manifest Lokale Democratie. Dit concept bevatte op dat moment tien punten – download het Amsterdams Manifest Lokale Democratie hier.

In de pauze legden de deelnemers van deze avond hun prioriteiten voor die tien punten vast met stickers op een flip-over. Dat leverde de volgende belangrijkste prioriteiten op:

  1. Erkenning van burgerinitiatieven (14 stickers) (9).

  2. Stimuleringsfonds instellen (12).

  3. Ondersteuning moet in opdracht burgers werken (12).

  4. Transparante en participatieve buurtbegroting (11).

  5. Rechten en plichten vastleggen (10).

Daarnaast leverde een inventarisatie van mogelijke proefprojecten op dat Wout Heukelom en Cygnea van der Hooning in Osdorp wekelijkse bijeenkomsten organiseren met een zeer diverse groep bewoners en dat Eigenwijks – dat nu onder meer actief is met het Huis van de Wijk – zich al helemaal klaar acht om de nodige ondersteuning te verlenen.

Samenvattend leverde dit beraad een duidelijk beeld op van de voorwaarden waaronder burgers in Nieuw-West misschien open staan voor die nieuwe verhoudingen tussen burgers en politiek. Wie een laagje dieper kijkt, ziet ook wat er in Nieuw-West speelt tussen burgers en bestuurders. In de discussies kwam vanavond naar voren dat Nieuw-West in dit opzicht niet volstrekt uniek zou zijn, in Amsterdam. Grote vraag is wat de samenstelling en positie van de bestuurscommissies in 2014 zullen worden. (10)


Relevante websites:






Print Friendly and PDF



 naar het begin van de pagina      terug