Gepubliceerd op 2 februari 2011
Laatst bijgewerkt op 27 april 2011, 23.20 uur.
Er is sinds enkele jaren en zeker in 2011 nog heel wat geld beschikbaar voor bewonersinitiatieven. Maar wordt dat wel goed besteed? Hebben bewoners er echt wat over te zeggen? Circa honderd bewoners van Amsterdam en Alkmaar tot Arnhem en van Sittard tot Emmen bespraken dit op 28 januari 2011 in de Muiderkerk tegenover het Oosterpark.
Het Landelijk Samenwerkingsverband Aandachtswijken organiseerde over dit thema een conferentie onder het motto 'Geef het door'.
In diverse wijken en steden hebben bewoners veel initiatieven genomen en daarbij zelf het geld beheerd. Een 'regiegroep' van bewoners bepaalde op sommige plaatsen hoeveel geld naar welk idee ging. De leus bij de bewonersbudgetten was immers: "Het is van en voor de bewoners!" Het geld kwam uiteindelijk natuurlijk wel van de belastingbetaler maar vormde meestal slechts een minuscule fractie van het lokale overheidsbudget..
De regering had een modelverordening vastgesteld waaraan de regiegroepen eventueel nog eigen criteria konden toevoegen. Omdat dit in de praktijk nog niet altijd zo gemakkelijk liep, waren minstens twee van de acht workshops in de conferentie daar min of meer op gericht.
Sommigen hebben hun hoop sterk gevestigd op de 'Nieuwe media', zoals internet, Facebook, kinderpersbureaus en dergelijke. Op dat vlak hoorden we tal van interessante initiatieven. Wie daar wat meer ervaring mee had, benadrukte wel dat die nieuwe media niet meer dan een middel kunnen zijn, dat alleen functioneert binnen een min of meer georganiseerd verband en in combinatie met gewone menselijke contacten.
De ervaringen liepen uiteen. Niet overal hadden de bewoners zicht op, laat staan zeggenschap over de budgetten, om het voorzichtig uit te drukken.
Hier en daar bestonden vermoedens dat het 'bewonersgeld' soms gebruikt werd door een klein aantal zeer behendige types, voor privé-belangen of een eigen kleine groep, voor reguliere overheidstaken, voor kunstenaars of ondernemers van allerlei slag..., in plaats van door en voor bewoners zelf. Soms werd gerept over wantrouwen tussen bewoners en allerlei niveaus van overheidsorganisaties, van deelraad tot en met regering. Sommige bewonersgroepen stuitten op participatieverordeningen en procedures die vooral tot doel lijken te hebben om bewoners murw te maken. Bij bestuurders blijkt vaak grote angst voor 'bewonerstirannie' en gebrek aan kwaliteit; zij spreken zelf liever over het 'primaat van de politiek'.
In Amsterdam Nieuw-West heeft dit bewonersplatform al op 20 januari schriftelijk aan de stadsdeelvoorzitter Baâdoud om een verantwoording gevraagd van welke personen of groepen in 2009 en 2010 voor welke projecten gebruik hebben gemaakt van de 'Vogelaargelden', wijkaanpak en bewonersinitiatieven1. Met name in Geuzenveld-Slotermeer had de doorsnee bewoner geen enkel zicht op de ingediende voorstellen en de toewijzing van de bewonersbudgetten.
In een drietal wijken in Amsterdam werd de regie over de bewonersbudgetten begeleid door de Huurdersvereniging Amsterdam en waren de ervaringen zeer positief. En die wijken bleken zeker niet de enige in Nederland waar goede ervaringen zijn opgedaan! Josien Kuiper van het Ministerie van Binnenlandse Zaken benadrukte bij de sluiting van de conferentie dat bewoners goed moeten opletten: "Als er geld over is: het is van jullie! Houdt het vast! Bovendien: er zijn meer budgetten voor bewoners beschikbaar dan alleen de Vogelaargelden of de bewonersbudgetten in het kader van de Wijkaanpak. En als de gemeente geen duidelijkheid geeft, stap dan naar het LSA."
Uiteraard werden er onderling veel tips en adressen uitgewisseld.
Op tal van plaatsen verrichten mensen onderzoek naar de bewonersinitiatieven en burgerparticipatie in het kader van hun studie, of in opdracht van universiteiten of lokale overheden. Wij zijn benieuwd naar de bevindingen! Een rapport dat al te vinden is, is van mei 2010, van Michelle Jacobs (www.mexit.nl)
Meer informatie vind je op de website van het Landelijk Samenwerkingsverband Aandachtswijken (LSA): www.LSAbewoners.nl en op www.bewonersbudgetten.nl